ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΑΡΜΑ
Αναστάσιος Λαμπρινόπουλος
Δάσκαλος
Μέσα σ’ ένα πανέμορφο τοπίο, γεμάτο από ελιές, πεύκα και άλλους θάμνους, είναι χτισμένη η μονή του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου ή ΑΡΜΑ. Βρίσκεται 20 χιλιόμετρα ανατολικά της Χαλκίδας και ανήκει στο ΔΔ Φύλλων του Δήμου Ληλαντίων.
Απ’ όλο το μοναστηριακό συγκρότημα σώζεται ο ναός σε άριστη κατάσταση και μερικά κελιά Β. της αυλής.
Ο περίβολός του είναι περιτοιχισμένος και Α. κτίστηκε νέα πτέρυγα κελιών. Ο σημερινός ναός είναι χτισμένος πάνω σε παλαιότερο χριστιανικό ναό του 13ου-14ου αιώνα, όπως φαίνεται από την έλλειψη κεραμικού διακόσμου και τη χρήση του πόρου.
Ο βυζαντινός αυτός ναός, με τη σειρά του ήταν χτισμένος πάνω στα θεμέλια αρχαίου ναού, όπως φαίνεται από τα κιονόκρανα Δωρικού και Ιωνικού ρυθμού στις κολώνες και τις μαρμάρινες πλάκες. Είναι μεγάλης αξίας αρχαιολογικό μνημείο και αποτελείται από τρία μέρη: τον Νάρθηκα, τον κυρίως ναό κι ένα μικρό χώρο ανάμεσα στο ναό και το νάρθηκα.
Ο κυρίως ναός είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο και στηρίζεται σε τέσσερις κολώνες προέρχονται από τον αρχαίο ναό και φέρουν κιονόκρανα Δωρικού και Ιωνικού ρυθμού. Είχε καεί από τους Τούρκους και υπάρχουν κάποια υπολείμματα τοιχογραφιών.
Ο νάρθηκας είναι χτισμένος τον 17ο αιώνα είναι ανισόπλευρος και φέρει εξάγωνο χωρίς παράθυρα τρούλο. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από τοιχογραφίες (σε πολύ καλή κατάσταση ), καθώς και μια μαρμάρινη πλάκα του 5ου αιώνα πχ (θωράκιο) που φέρει μαίανδρο με τέσσερις τροχούς στα σχηματιζόμενα ορθογώνια των τεσσάρων πλευρών. Πάνω από τη χαμηλή είσοδο του ναού (110 εκ.) και μέσα σε μια κόγχη είναι τοποθετημένη η εικόνα του Αγ. Γεωργίου που σκοτώνει το δράκο. Η παράδοση λέει η εικόνα βρέθηκε στη ρίζα της ελιάς που βρισκόταν στην είσοδο του ναού.
Εξωτερικά ο ναός δεν έχει πλούσιο διάκοσμο εκτός από την ανατολική πλευρά όπου έχουν εντοιχιστεί διακοσμητικά στοιχεία από τον αρχαίο ναό και μια πλάκα μαρμάρινη με ανάγλυφα γράμματα σε οχτώ σειρές: +ΑΝΘΙΜΟΣ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ+ΕΤΕΛΕΙΩΘΗ Ο ΝΑΟΣ Τ(ΟΥ) ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΕΝ ΜΗΝΙ ΜΑΪΩ ΕΠΙ ΕΤΟΥΣ ΖΡΜΕ.
Αυτό το τελευταίο είναι που πρέπει να προσέξουμε, γιατί δε διαβάζεται ΑΡΜΑ (όπως είναι γνωστή), αλλά ΖΡΜΕ, που σημαίνει 7145 χρόνια από κτίσεως κόσμου, δηλαδή το χριστιανικό έτος 1637. Το ΑΡΜΑ καθιερώθηκε σαν πιο εύηχο από τους κατοίκους, αλλά κατά μια άλλη εκδοχή τ’ όνομα αυτό δηλώνει τον κτήτορα ή τον πρώτο ηγούμενο της μονής.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η μονή υπήρξε σημαντικό πνευματικό κέντρο. Σ’ αυτή μάλιστα γαλουχήθηκε μια σπουδαία προσωπικότητα της Επανάστασης του ’21, μέλος της Φιλικής Εταιρίας, Επίσκοπος Ευρίπου, πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου επί 8 χρόνια και βουλευτής Ευβοίας, ο Νεόφυτος Αδάμ. Διαλύθηκε όμως το 1834, λίγο μετά την απελευθέρωση, γιατί δεν συμπλήρωνε τον απαιτούμενο αριθμό μοναχών.
Αξιόλογες επίσης προσωπικότητες έχουν περάσει από αυτό το μοναστήρι όπως ο ηγούμενος της μονής Γρηγορίου του Αγ. Όρους αρχιμανδρίτης π. Γεώργιος Καψάνης, ο νυν μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης κ.Παύλος και ο Μητροπολίτης μας, Χαλκίδας Ιστιαίας και Β. Σποράδων κ. Χρυσόστομος.
Σήμερα στη μονή μένει μόνιμα ένας μοναχός (π. Ιωάννης), ενώ είναι εγγεγραμμένοι περίπου 15 αρχιμανδρίτες με ηγούμενο τον αρχιμανδρίτη π. Νικηφόρο Ευσταθίου που είναι και προϊστάμενος της πολιούχου Χαλκίδας Αγ. Παρασκευής.
Σήμερα πολλοί επισκέπτες συρρέουν στο μοναστήρι τόσο από θρησκευτική ευλάβεια (λειτουργεί κάθε Κυριακή), αλλά και για ν’ απολαύσουν την ομορφιά και την ηρεμία της φύσης.
Το παραπάνω άρθρο, φιλοξενείται στο 3ο τεύχος της εφημερίδας μας.
