ΔΙΡΦΥ “η στέγη της Εύβοιας”
Κοκονός Ταξιάρχης
Η Δίρφυ είναι το σημαντικότερο βουνό της Εύβοιας και η κορυφή της Δέλφη, με τα 1743 μέτρα ύψος, είναι η ψηλότερη. Ο χαρακτηριστικός ηφαιστειογενής κώνος, όπου απολήγει η ορεινή κορμοστασιά της, είναι ορατός από σχεδόν κάθε σημείο του νησιού, ακόμη και από τη Στερεά Ελλάδα. Συνήθως το χειμώνα ξεπροβάλλει χιονισμένος και ανταριασμένος και με τη γεωμετρική του σιλουέτα επιβάλλεται στο γύρω χώρο.
Δίρφυ το “Μικρό φούτζι γιάμα”. Δεν είναι λίγοι, ιδιαίτερα οι παλιοί ορειβάτες που χαριτολογώντας παρομοιάζουν τον ηφαιστειακό κώνο της Δίρφυς και τη ψηλότερη κορφή της, με το διάσημο Γιαπωνέζικο βουνό. Το έντονο ανάγλυφο και το εξαιρετικά πολυσχιδές σχήμα του είναι αποτέλεσμα των αρχέγονων τεκτονικών κινήσεων της γης, της ηφαιστειακής δράσης του παρελθόντος, αλλά και της αέναης διάβρωσης των φυσικών στοιχείων. Τα γεωλογικά φαινόμενα έχουν σημαδέψει το νησί με αρκετά φαράγγια (Αγάλης, Λάμαρης), σπήλαια ( Άτταλης, Βοιδοκλέφτρα) και απόκρημνες ορθοπλαγιές που βουτούν εντυπωσιακά στο γαλάζιο της θάλασσας, σχηματίζοντας άλλοτε εκτεταμένες βραχώδεις ακτές και άλλοτε μικρές ή μεγαλύτερες ακρογιαλιές (Χιλιαδού, Αγ. Ειρήνη, Πετάλι, Βαμβακιές, Μετόχι, Θαψά, Βυθούρι).
Ολόγυρα βρίσκονται αρκετά, χαμηλότερα βέβαια, αλλά εξίσου σημαντικά βουνά, όπως ο Πυξαριάς στα βόρεια με ύψος 1343μ. και το Ξηροβούνι στο Νότο με ύψος 1417μ. και νοτιοδυτικά ανάμεσα σε ένα πολύπλοκο σύμπλεγμα λόφων ξεχωρίζουν οι παρουσίες του Μαυροβουνίου, της Σκοτεινής και του Ολύμπου με ύψη 1189, 1362 και 1172μ. αντίστοιχα. Το ορεινό αυτό σύμπλεγμα απλώνεται σε μια έκταση που ξεπερνά τα 50 χιλιόμετρα, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της Κεντρικής Εύβοιας.
Σε αυτό το ευρύ και ιδιαίτερα πολύπλοκο φυσικό σκηνικό ζυμώθηκαν στο πέρασμα των αιώνων πολλοί ετερόκλητοι πολιτισμοί, που η παρουσία του ανιχνεύεται από τη Νεολιθική εποχή. Από τους Αρχαϊκούς χρόνους και έπειτα η ανάπτυξη των ισχυρών πόλεων-κρατών της Χαλκίδας, της Κύμης και της Ερέτριας έφεραν την Εύβοια στο επίκεντρο των σημαντικών γεγονότων της εποχής. Κτίσθηκαν πόλεις, λιμάνια και οχυρωματικά έργα που διασώζονται μέχρι σήμερα, πολλά από αυτά μάλιστα σε καλή κατάσταση. Στην ψηλότερη κορφή της Δίρφυς υπήρχε ναός αφιερωμένος στη Διρφύα Ήρα, ενώ ανασκαφές στο κοντινό χωριό Γλυφάδα έφεραν στο φως υπολείμματα Δρακόσπιτων και υπόγειων δεξαμενών νερού, πιθανόν Μυκηναϊκής εποχής. Και καθώς ο χρόνος κύλησε, τα δύσκολα χρόνια του Μεσαίωνα, η Φραγκοκρατία, η Ενετοκρατία, η Τουρκοκρατία αλλά και οι επιδρομές ληστών και πειρατών έγιναν η μόνη πραγματικότητα στον Ελλαδικό χώρο. Οι άνθρωποι πήραν τα βουνά…. ΄Εκρυψαν τα χωριά τους μέσα στα δάση και τις χαράδρες και οργάνωσαν διαφορετικά τη ζωή τους, παλεύοντας με πείσμα τις αντίξοες συνθήκες (Στενή, Σέττα, Μετόχι, Στρόπωνες, Λάμαρη, Γλυφάδα, Αγία Σοφιά, Μαρκάτες, Βάβουλα, Απόγκρεμνος, Πλατάνα, Νίκη, Αγριοσυκιά, Μακρυκάπα είναι μερικά από αυτά).
Στο έλεος των στοιχείων της φύσης των πολιτικών και πολιτιστικών ανακατατάξεων και μέσα από το καθημερινό ανθρώπινο μόχθο ζυμώθηκε ο κοινωνικός ιστός και ο μικρόκοσμος των κοινοτήτων της περιοχής. Η θέση της Εύβοιας, η γεωμορφολογία της αλλά και το μικροκλίμα που διαμορφώνουν οι θαλασσινές αύρες του Αιγαίου με τις στεριανές αέριες μάζες, συντηρούν ζωντανό ένα αξιόλογο οικοσύστημα με πολλές ιδιαιτερότητες.
Η βλάστηση εκτείνεται σε τρεις διαδοχικές ζώνες, που όμως δεν έχουν ξεκάθαρα όρια. Η πρώτη ζώνη (0-300μ υψόμετρο) είναι κατάφυτη από πλατάνια, καρυδιές, πεύκα και εκτεταμένα πουρναροτόπια, ενώ στα δυτικά και κυρίως γύρω από τους οικισμούς ευδοκιμούν τα ελαιόδεντρα. Η δεύτερη (500-1300μ) είναι αμιγώς δασική με κυρίαρχα είδη το έλατο, τη καστανιά και τη βελανιδιά. Η Τρίτη ζώνη (1300-1473μ) η λεγόμενη ψευδοαλπική, είναι δημιούργημα της υπερβόσκησης και των παλαιών πυρκαγιών, είναι γυμνή από βλάστηση.
Όμως με το λιώσιμο των χιονιών αποκαλύπτεται μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα χλωρίδα που περιλαμβάνει και αρκετά ενδημικά είδη όπως Παιωνίες, Πριμούλες, Βιόλες, Ορχιδέες και το ξεχωριστό Νερέτα Διάρητα. Στο εκτεταμένο αυτό οικοσύστημα δεν υπάρχουν πια μεγάλα θηλαστικά, όμως ζουν ακόμα λαγοί, αλεπούδες, ασβοί, κουνάβια και ένα πλήθος αρπακτικών πουλιών (Σφηκιάρης, Όρνιο, Πετρίτης, Χρυσαετός, Φιδαετός).
Στη θέση Λειρί και σε υψόμετρο 1120μ. βρίσκεται το καταφύγιο της Δίρφυς του ΕΟΣ Χαλκίδας, χωρητικότητας 50 ατόμων. Διαθέτει σόμπες, τζάκια, υδροδότηση, τουαλέτες, ντους και καλά οργανωμένη κουζίνα. Είναι από τα καλύτερα οργανωμένα καταφύγια της χώρας μας. Από το καταφύγιο ξεκινά μονοπάτι που οδηγεί σε 1 ώρα στη κορυφή Δελφή.
Το παραπάνω άρθρο, φιλοξενείται στο 2ο τεύχος της εφημερίδας μας.
