Οι παραδοσιακές αποκριές στην Εύβοια
Ασαννούλα Τσότσου
Τ’ Αλμυροκούλουρο
Τη καθαρά Δευτέρα στα χωριά της κεντρικής και βόρειας Εύβοιας οι ανύπαντρες κοπέλες έφτιαχναν το λεγόμενο αλμυροκούλουρο. Κάθε χρόνο τέτοια μέρα τα κορίτσια έψηναν στο φούρνο και το έτρωγαν κατά τη διάρκεια της μέρας χωρίς να πιουν νερό όλη αυτή τη χρονική περίοδο. Το παρασκεύασμα αυτό αποτελούνταν από: αλάτι, βασιλικό, δάφνη, θυμάρι, κανέλα και γαρύφαλλο. Έτσι λοιπόν, κατά τη διάρκεια του ύπνου, ονειρεύονταν έναν άνδρα που θα τους έφερνε το νερό και αυτός που θα τις ξεδίψαγε θα ήταν ο τυχερός, ο μέλλων σύζυγός. Την άλλη μέρα και για τις επόμενες μέρες, μέχρι το επόμενο αλμυροκούλουρο, τα κορίτσια εξιστορούσαν το όνειρο στη μάνα και στις φίλες τους. Τέλος αυτά τα όνειρα δεν εξέφραζαν ανησυχία αλλά τα διηγούνταν με γέλια και χαρές. Αντίθετα παρόμοια όνειρα, σε άλλες βραδιές, προκαλούσαν τρόμο και πανικό με φοβερές επιπτώσεις στη ψυχολογία του κοριτσιού αλλά και της οικογένειάς της.
Τ’ Αι’ Θοδωρ (Κουρκουλοί)
Τέσσερις μέρες μετά το αλμυροκούλουρο, τα ανύπαντρα κορίτσια δοκιμάζουν ξανά την τύχη τους με το θέμα της παντρειάς, μέσα από όνειρα, για το ποιος θα είναι ο άντρας που θα παντρευτούν. Έτσι, τη Παρασκευή, μετά τον εσπερινό, τα κορίτσια χωρίζονται ανά ομάδες και πηγαίνουν στα σταυροδρόμια που έχουν τα χωριά τους και ρίχνουν σπόρους σιταριού λέγοντας το ακόλουθο τραγούδι.
Άι Θόδωρε καλέ μ και χρυσέ θαυματουργέ μ,
κει στην έρημο που πας και τις μοίρες αρωτάς,
αρωτά και τη δική μου τη μοίρα.
Αν την εβρείς καθιστή να της πεις να σηκωθεί,
να έρθει απόψε να με βρει,
το στάρι που έσπειρα να θερίσουμε μαζί.
Αυτές οι μέρες, η Παρασκευή και το επόμενο Σάββατο των Αγίων Θεόδωρων είναι οι πιο σημαντικές για τις ανύπαντρες.
Οι Καλαμπουρτζήδες
Το απογευματάκι της καθαράς Δευτέρας οι πιο καλοί “καλαμπουρτζήδες” έβγαιναν στους δρόμους των χωριών τους και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να πειράξουν τους αφεντάδες των σπιτιών με τα παρακάτω τραγούδια:
1.Ένας ποντικός βαρβάτος
Μας ξεμπελάκωσε τη φράχτη
Κι ένας άλλος μνουχισμένος
Θα την φτιάσει ο καημένος.
2.Στις μεγάλες αποκριές
φέραμε δυο σακιά ψ…ές
Πάρε η μία, πάρε η άλλη
μας άδειασαν το τσουβάλι.
Επίσης στα νεότερα χρόνια οι άνθρωποι των χωριών γιορτάζουνε όλοι μαζί στις πλατείες των χωριών ανάβοντας μεγάλες φωτιές είτε ξύλα είτε σε μεγάλα βαρέλια συμβολίζοντας έτσι την απομάκρυνση κακών πνευμάτων από αυτές τις χαρούμενες γιορτές. Στη συνέχεια χορεύανε γύρω-γύρω απ’ τις μεγάλες φωτιές για πολλές ώρες και το γλέντι αυτό μπορούσε να κρατήσει μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Τέλος στη βόρεια Εύβοια καθώς χόρευαν με τα μαντήλια που κρατούσαν στα χέρια, έβαζαν τα χέρια και τα μαντήλια κάτω απ’ τα σκέλια τους και τραγουδούσαν φωναχτά και έλεγαν:
Για περάστε, για περάστε
και τα αρχ…. μας να πιάσετε
Τώρα πια σπάνια στις μέρες μας συναντιούνται αυτά τα έθιμα στις μεγάλες πόλεις ενώ και τα χωριά σπάνια πια κάνουν αυτού του είδους έθιμα.
Πηγές: “Οι Κουρκουλοί” Γ. Λιάσκος,
“ΕύβοϊκήΜεσσαπία” Β.Παπακωνσταντίνου
Το παραπάνω άρθρο, φιλοξενείται στο 10ο τεύχος της εφημερίδας μας.
